Onze duurzaamheidsaanpak is versnipperd, we mogen nog meer leren samen op te trekken.
Aan het begin van het interview vroeg ik Carola Wijdoogen, oprichter van de stichting Sustainability University, hoe ze zich op dit moment in haar loopbaan voelt. Haar antwoord was: “Tweeledig eigenlijk. Ik vind het heel fijn om de kennis en ervaring die ik heb opgedaan te delen via Sustainability University en via mijn boeken. Tegelijkertijd zie ik door de jaarlijkse onderzoeken die we doen, dat het eigenlijk niet snel genoeg gaat. Dus ik voel me ook heel erg geïnspireerd en uitgedaagd om nog meer te komen tot radicale innovatie.” Haar antwoord geeft de fase weer waarin veel professionals zich bevinden: we zijn gedreven en komen met oplossingen, maar de transitie kan nog veel beter en sneller. De reden dat het nog niet snel genoeg gaat, is omdat het landschap van verduurzaming binnen de samenleving nog erg versnipperd is. Maar waardoor komt dit? en hoe kunnen we dit aanpakken? Carola geeft ons in deze blog antwoord.
Carola Wijdoogen
Een versnipperd duurzaamheidslandschap
Wanneer je op zoek gaat naar hoe je als organisatie kan verduurzamen, dan begin je deze zoektocht vaak intern. Je gaat met elkaar in gesprek en komt uiteindelijk tot een conclusie wat de duurzaamheid voor jouw kernactiviteiten betekent. Eventueel schakel je kennis van buiten in of zoek je naar inspiratie. Elke organisatie doorloopt zijn eigen proces op zoek naar het meest passende duurzaamheidsbeleid.
Wat Carola vervolgens ziet, is dat veel bedrijven beginnen met het opzetten van projecten of pilots om oplossingen te vinden op de duurzaamheidsvraagstukken die ze hebben vastgesteld. Dit kan helpend zijn in de eerste fases, maar uiteindelijk moeten er ook acties uit voort komen. “Professor dr. André Nijhof, heeft daar een mooie quote voor: ‘projects never fail and also don't scale.’ Dat is natuurlijk wat je veel ziet bij organisaties, met name technische organisaties. Wanneer er een probleem is plakken ze er direct een project tegenaan. Zonder te kijken wat de dieperliggende oorzaken zijn. En zonder te kijken hoe de oplossing na een project kan worden opgeschaald. Als het project is afgerond wordt er vaak meteen een nieuw project opgestart.”
De volgende fase wordt in het markttransitiemodel (zie vorige blog) ook wel de competitie fase genoemd. Bedrijven zijn in deze fase veelal bezig met hun eigen unieke duurzame aanpak, waarmee ze op de markt kunnen concurreren. “Bedrijven gaan concurreren met oplossingen en er ontstaat een wirwar van labels, benchmarks en noem maar op. De consument raakt ondertussen eigenlijk de weg kwijt in het wirwar van wat je allemaal zou kunnen kiezen. En deze weet ook niet meer wat goed is en wat echt duurzaam is.” Kortom, een versnipperd duurzaamheidslandschap zorgt voor verwarring en daardoor vertraging in de eigenlijke impact die je zou kunnen maken.
Een duurzame eensgezindheid
Om je duurzaamheidsimpact in een hogere versnelling te zetten, ga je op zoek naar partners en leer je om samen op te trekken. Dit vraagt om een andere mindset. De wil én de vaardigheid om samen te werken. Het gezamenlijk belang boven het eigenbelang stellen. Hiervoor moet je alle lagen van de ijsberg die het gedrag van mensen bepalen in dezelfde richting krijgen. Dat is een proces dat langer de tijd vraagt.
Meer eenduidigheid creëren in je organisatie en binnen je sector, is het streven bij circulair ondernemen. Binnen je organisatie zijn daarbij de 7 rollen van een duurzaamheidsmanager van belang (zie het boek van Carola). Daarbij zijn systeemdenken en bottom-up strategieën cruciale werkwijzen. In een sector en misschien zelfs sectoroverstijgend, moeten er spelregels ontwikkeld worden voor circulair ondernemen. Op die manier zullen de neuzen van alle professionals dezelfde kant op wijzen en kan er sneller meer bereikt worden. We laten het samenvatten door Carola:
“Dus je wilt de waarden, de structuren en de processen uiteindelijk allemaal laten invoeden in het duurzame gedrag van mensen. En als verschillende lagen niet met elkaar uitgelijnd zijn en niet dezelfde richting op wijzen, dan ga je uiteindelijk weer terugvallen in onduurzaam gedrag en heeft je aanpak een tijdelijk karakter. Dus je wilt eigenlijk feedbackloops hebben, waardoor alles elkaar gaat versnellen, en je niet meer terug kan naar het oude en lineaire.”
We doen het samen!
“Duurzaamheid is een mindset, niet een thema dat moet worden opgepakt.” Het klinkt misschien als een ingewikkelde opgave, maar besef je dat je er dus niet alleen in bent. Iedere professional doet een stukje met zijn/haar eigen kwaliteit en kennis. Carola Wijdoogen staat klaar om professionals de ’push’ te geven die ze nodig hebben. Met haar boek de '7 rollen van een duurzaamheidsmanager', laat ze zien wat ervoor nodig is en geeft ze praktische tips. Daar laat ze het niet bij, vanuit de Number 5 foundation geeft ze ook tweedaagse masterclasses over de 7 rollen en wordt de State of the Sustainability Profession georganiseerd. Carola nodigt je van harte uit.
Carola is naast oprichter en bestuurder van de SU ook verbonden aan de Number 5 Foundation. Je kunt hier meer lezen over het markttransitiemodel: de fasen die je als bedrijf doorloopt op weg naar circulair ondernemen. En hier onze 3 belangrijkste lessen uit het boek van Carola.
Gabrielle Bruggeling is een cultureel antropoloog en de oprichter van Anthroconsult. Door middel van antropologische onderzoeksmethoden draagt zij bij aan sociale impact rondom thema's zoals duurzaamheid en diversiteit. In samenwerking met Big Topics wil ze organisaties inspireren om circulair werken invulling te geven op de werkvloer. Hiervoor interviewt zij professionals die de praktijk van circulair werken laten zien.