Biomimicry: Het ecosysteem van de natuur is de meest wijze leermeester voor een duurzaam bedrijfsleven
Bij Interface plaatsen ze hun tapijttegels met een bevestigingstechniek die geïnspireerd is door de voetjes van een Gekko, een hagedis die tegen ramen kan lopen. Zoals Geanne van Arkel, Chair of the Board van BiomimicryNL en voormalig Head of Sustainable Development bij Interface Europa, aangeeft: “vaak denken we dat we alles zelf moeten bedenken, maar veel oplossingen zijn er al!” Met name uit de natuur en haar ecosystemen kunnen we veel inspiratie halen voor het toekomstbestendig maken van het bedrijfsleven. Vanuit haar ervaring bij Interface en haar kennis over Biomimicry, laat Geanne zien op welke manier het bedrijfsleven wat meer op een ecosysteem kan gaan lijken.
Bron: Interface
Biomimicry: Leren van de voetjes van een Gekko
Hoe werkt het systeem van de natuur en hoe kan ik mijzelf en mijn organisatie daardoor laten inspireren? Interface zoekt naar antwoorden op deze vragen. Biomimicry, de wetenschap die de natuur als inspiratiebron ziet, helpt bij het zoeken naar duurzame oplossingen. Voor het ontwerpen van circulaire tapijttegels, schakelde Interface een bioloog in. Bij het bevestigen van vloertegels wordt over het algemeen lijm gebruikt, maar dit beschadigt zowel de vloer als de tapijttegels. De vraag die ze de bioloog stelden: hoe kunnen we tapijttegels bevestigen zonder toekomstige beschadigingen aan te brengen? De conclusie van de bioloog: je hoeft vloertegels helemaal niet te bevestigen aan de vloer, want zwaartekracht doet dit al! De oplossing ligt niet in het bevestigen, maar in het aan elkaar koppelen van tegels zodat ze niet verschuiven. De zuignappen van de voetjes van een gekko dienden vervolgens als inspiratie bij het ontwerp van lijm stickertjes die de hoeken van tapijttegels aan elkaar koppelen. Het resultaat? “Het werkt super, én het zorgt voor minder broeikasgas emissies. De vloer blijft schoon, de tegels blijven schoon en zien er na jaren nog als nieuw uit waardoor iemand anders ze zelfs opnieuw kan hergebruiken”, aldus Geanne.
Samenwerken zoals organismen binnen een ecosysteem
De wetenschap van biomimicry draagt niet alleen bij aan het ontwerpen van duurzame en circulaire producten, maar ook aan het inrichten van een toekomstbestendig systeem voor het bedrijfsleven. Zo laat Geanne weten: “de natuur is een toekomstbestendig systeem omdat het zich steeds opnieuw afbreekt en weer opbouwt, denk aan de seizoenen: elk jaar groeien er weer opnieuw bladeren en appels aan de bomen. Binnen het bedrijfsleven wordt er echter uitgegaan van een theorie van schaarste, terwijl ook hier circulariteit en toekomstbestendigheid mogelijk is.” In de natuur heeft elk organisme (plant, insect, dier) een eigen unieke functie en tegelijkertijd werken de organismen samen om het ecosysteem in stand te houden. Op diezelfde manier kan er binnen het bedrijfsleven meer worden samengewerkt tussen diverse sectoren om circulariteit te bevorderen.
Veel ideeën en oplossingen zijn er al, organisaties moeten alleen nog (meer) leren om deze onderling aan elkaar te verbinden. Zo maakt Interface gebruik van een snijtechnologie die oorspronkelijk wordt gebruikt bij het snijden van vliegtuigvleugels. Door de tapijttegels met deze techniek te snijden, heeft Interface 80% minder snijverlies en 30% meer productiecapaciteit vergeleken met de traditionele snijtechnologie voor tapijten. Om de juiste samenwerkingen en oplossingen te vinden, moeten organisaties duidelijk naar buiten kunnen brengen waar ze voor staan en wat ze anderen kunnen bieden. Dit noemt men regenererend ondernemen. Sinds de jaren ’90 werkt Interface samen met een garenleverancier om 100% gerecycled nylon te ontwikkelen. Deze nylon wordt inmiddels door andere fabrikanten in de tapijtsector toegepast, maar zelfs ook in de mode wereld. “Zo kan een idee wat jij hebt een hele grote positieve impact hebben, veel groter dan wanneer je niet was gaan samenwerken en het alleen had proberen te bereiken”, zo stelt Geanne.
De natuur iets teruggeven
Het bedrijfsleven kan veel leren van de natuur en haar systeem, aan de andere kant kunnen organisaties ook iets teruggeven om de natuur en haar systeem in stand te houden. Interface maakt bijvoorbeeld een tapijttegel rug van biobased materialen, waardoor koolstof wordt opgeslagen en het product per saldo CO2-negatief is. Dit noemt men ook wel ‘cradle to gate’. Daarnaast heeft Interface besloten om spooknetten uit de zee te halen en deze netten te verwerken in de tapijttegels. Geanne: “we hebben afspraken gemaakt met vissers uit Filipijnen, Kameroen en Indonesië dat zij niet alleen op vis vissen, maar ook op visnetten die in de zee ronddrijven. Op deze manier werken we niet alleen met reststromen, maar betrekken we ook de sociale dimensie door de vissers een grotere werkvoorziening te geven.”
De wijze leermeester
Om als organisatie geïnspireerd te raken door het systeem van de natuur, moeten we een andere bril opzetten van waaruit we naar de wereld en het bedrijfsleven kijken. Met de wetenschap van Biomimicry is het ecosysteem van de natuur onze leermeester met eeuwenoude kennis. Deze leermeester kan ons vertellen hoe het bedrijfsleven op circulaire wijze kan samenwerken en toekomstbestendig wordt. Geen idee waar je moet beginnen? De website www.asknature.org geeft een tal van inspirerende verhalen waarin ‘de wijsheid van de natuur’ inzichten geeft over het inrichten van een circulaire levensstijl. En in de volgende blog geeft Geanne nog meer tips over duurzaam ondernemen.
Gabrielle Bruggeling is een cultureel antropoloog en oprichter van Anthroconsult. Door middel van antropologische onderzoeksmethoden draagt zij bij aan sociale impact rondom thema's zoals duurzaamheid en diversiteit. In samenwerking met Big Topics hoopt ze organisaties een setje in de rug te geven om circulair werken invulling te geven. Hiervoor interviewt zij professionals die bruikbare inzichten geven over circulair werken.