Het eerste bouwbedrijf met een eigen online circulaire leergame: BamBam.CITY
De circulaire economie wint aan populariteit; steeds meer organisaties geven invulling aan deze nieuwe vorm van werken. Bij het bouwbedrijf BAM hebben ze intern het bewustzijnsniveau over het thema vergroot door in te zetten op gamified learning. Dit keer geen e-learning of cursussen, maar dus een online Game: BamBam.CITY. Sustainability Games heeft door middel van antropologisch veldwerk de game gepersonaliseerd voor alle medewerkers binnen BAM. Hoe dat proces eruit heeft gezien, wat het eindresultaat is en waarom gamified learning een hulpmiddel kan zijn bij het versnellen van circulaire werkwijzen, zullen we in deze blog toelichten. Daarvoor laten we Tom Blankendaal, duurzaamheidsadviseur van BAM en Thijs Struijk, sustainability director van Sustainability Games, aan het woord.
De games van BAM
Bewustwording door gamified learning
De duurzaamheidsstrategie voor BAM bestaat uit een aantal thema’s die een integraal onderdeel zijn van de werkwijze van het bouwbedrijf. De duurzaamheidsadviseur van BAM en zijn collega’s zetten zich dagelijks in om de bewustwording over deze werkwijze intern te vergroten en te behouden. Dat vraagt om tools. Voor het thema circulariteit koos Tom voor de tool gamified learning: “We hebben veel trainingen en e-learnings. Omdat circulariteit zo een belangrijk thema is, wilden we een andere tool inzetten om het aan de man te brengen.”
Daarmee ontstond de samenwerking tussen BAM en Sustainability Games. Thijs Struijk, de oprichter van Sustainability Games, bouwt samen met zijn team online games voor organisaties om circulaire werkwijzen aan te wakkeren en te versnellen. Volgens Thijs kan een e-learning vaak aanvoelen als een ‘moetje’. Een game kan dat ook worden, maar toch is er een groot verschil: “Bij gamified learning is het leereffect groter en is de kans dat mensen het uit zichzelf willen spelen ook groter. Je kunt het alleen en in groepen spelen. Daarnaast verzamelt de game data over hoe ‘bewust’ iedereen in de organisatie is. Dat geeft dus ook meteen inzicht in welke lagen van de organisatie mensen meer begeleiding nodig hebben.”
Tom legt uit waarom een wijdverspreid leereffect zo gewenst is als het gaat om circulair werken: “Mijn persoonlijke doel voor het bouwen van een game, was om iedereen bewust te maken van het thema circulariteit binnen BAM. We moeten allemaal een stapje zetten. Het maakt niet uit waar je werkzaam bent in ons bedrijf of met welke partners je werkt, we hebben allemaal invloed op het eindresultaat.” Daarbij, vertelt Tom, zet hij de game in om iedereen bewust te maken van de keuzes die zij tijdens een project maken. Met name de keuzes in het begin van een project zijn cruciaal: “Als je in de basis de verkeerde keuzes maakt, dan heb je in de uitvoering beperkte invloed op circulaire eindresultaten.”
De werelden van BamBam.CITY
Na het delen van zijn visie en wensen voor de game, heeft Tom het onderzoek en het bouwen van de game volledig aan het Sustainability Games team overgelaten. Om de game zo inclusief mogelijk te maken heeft het team antropologisch veldwerk (etnografie) uitgevoerd binnen diverse bedrijfsonderdelen van BAM. Thijs: “De combinatie van veldwerk en gamification is cruciaal. Als je een oplossing bedenkt die voor iedereen zou moeten werken- zonder dat je de context van de diverse afdelingen meeneemt- dan slaat een game niet goed aan. Je moet eerst de doelgroep leren kennen en de context van de mensen begrijpen. Het is mijn doel om de dynamiek van de werkvloer terug te brengen in de game. Mensen moeten (h)erkenning vinden in de game.”
Thijs Struijk en collega Gabrielle Bruggeling tijdens het veldwerk bij BAM
Het veldwerk leverde een game op waarin iedereen 5 werelden doorloopt. Die vijf werelden gaan in op de verschillende ‘bouwwerelden’ waar BAM mee te maken heeft. Thijs: “Mijn eerste veldwerkdag was op een kale bouwplaats, een projectontwikkeling in ‘the middle of nowhere’. Alles was er nog in opbouw, ofwel het begin van een gebouwde omgeving. Dat is ook de eerste wereld in de game geworden. Je begint met een nederzetting, waar je nog veel keuzes kan maken hoe je iets opbouwt en welke materialen je gebruikt.”
De kale bouwplaats
In de game leer je de expertises die in elke wereld nodig zijn om circulair werken mogelijk te maken. Daarbij worden alle lagen van de organisatie langsgelopen. Iedereen binnen BAM -van timmerman tot directeur- kan zich daarom erkennen in de game. Tegelijkertijd leert iedereen ook alle andere situaties van collega’s begrijpen. “In de game ga je van nederzetting, naar oude steden, naar gebouwencomplexen. Bij elk van deze werelden leer je begrijpen wat er nodig is voor de circulaire economie. Zo is bij een nederzetting de keuzes voor de nieuwbouw erg belangrijk: gebruik je nieuwe grondstoffen of kijk je naar materiaal dat kan worden hergebruikt? Oude woonwijken ga je ook niet zomaar afbreken: je denkt eerst in renovatie en demontage. Bij een bestaand gebouwencomplex, zoals Schiphol, spelen er veel verschillende belangen mee. Daar gaat het om dienstverlening en moet je met meerdere partijen tegelijk duurzame keuzes durven maken. De game maakt je bewust dat alle expertises in de werelden nodig zijn om tot een circulaire manier van werken te komen.”
Spelend leren
De game is gelanceerd tijdens de week van de circulaire economie, daarin hebben collega’s de game samen gespeeld. Een belangrijke winst hieruit is de verbondenheid rondom het thema en het aanwakkeren van het gesprek. Zo konden collega’s in de game een foto delen van een circulair project. Hierdoor is er contact gezocht tussen collega’s en zijn ideeën uitgewisseld. Door met elkaar het gesprek aan te gaan komt er ook naar voren hoeveel verschillende meningen en inzichten er bestaan over circulariteit. Tom: “Dat is heel mooi om te zien, want je wil bereiken dat we er met zijn allen over nadenken en praten. Alle meningen mogen er zijn en er bestaat niet ‘één juiste’ manier van circulair werken of ‘one size fits all.’”
Een inkijkje in de game: 'de oude stad'
De spelers van bambam.city vinden de game een verfrissende manier om informatie tot zich te nemen. Het dient als instrument om met elkaar het gesprek aan te gaan over je toekomstige keuzes rondom circulariteit. ”Met de game combineer je eigenlijk spelen en leren. Terwijl je vragen beantwoord leer je nieuwe informatie en tegelijkertijd zet je mensen aan het denken over welke keuzes je op welk moment kan maken. Want die keuzes hebben uiteindelijk een belangrijke invloed op de duurzaamheid van een project.”
Game over?
Volgens Thijs is er geen einde aan de game en haar mogelijkheden: “Uiteindelijk moet er iemand in de organisatie verantwoording nemen om de game te blijven aanmoedigen. Zoals het organiseren van middagen waarin je de game met een groep gaat spelen. De game geeft namelijk ook belangrijke data over het bewustzijnsniveau van de collega’s over het thema. Je kunt bijvoorbeeld elk jaar een ‘meting’ doen om te kijken of dit niveau al veranderd is.” Een game is dus een middel die alleen effectief is wanneer er spelers zijn. Voor BAM betekent dit dus: vooral tijdens werktijd blijven gamen!
Lees hier meer over de duurzaamheidsstrategie voor BAM.
Gabrielle Bruggeling is een cultureel antropoloog en de oprichter van Anthroconsult. Door middel van antropologische onderzoeksmethoden draagt zij bij aan sociale impact rondom thema's zoals duurzaamheid en diversiteit. In samenwerking met Big Topics wil ze organisaties inspireren om circulair werken invulling te geven op de werkvloer. Hiervoor interviewt zij professionals die de praktijk van circulair werken laten zien.