Van productie tot de consument. Hoe de Europese marktleider in azijn maatschappelijk verantwoord onderneemt.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo), we horen het vaak langskomen. Maar hoe ziet zoiets eruit in de praktijk en waar moet je dan rekening mee houden? Het beste kunnen we dit uitleggen door voorbeelden te geven van maatschappelijk verantwoorde ondernemers. Dit zijn professionals die streven om in hun bedrijfsvoering verantwoordelijke keuzes te maken voor mens en milieu. Zo ook Burg, de Europese marktleider in de productie van azijn en producent van siropen. Het produceren van natuurazijn is een van oorsprong heel natuurlijk proces. Grondstoffen zoals suikerbieten of suikerriet worden gefermenteerd tot ethanol. Azijnzuurbacteriën zetten dat vervolgens met behulp van o.a. zuurstof om in natuurazijn. Het natuurlijke proces maakt het totale productieproces nog niet meteen duurzaam. Er zijn veel afwegingen die Burg maakt om het verloop van de productie zo duurzaam mogelijk te maken. Andrea Bolhuis is de duurzaamheidsmanager bij Burg en neemt ons mee in een aantal van deze beslissingen.
Andrea Bolhuis in het kantoor van Burg Group
Plastic verpakkingen?
Plastic en duurzaamheid, dat gaat toch niet samen? Het liefst wordt plastic vermeden, maar soms is het toch de meest duurzame keuze. De verpakkingen van Burg Group bestaan grotendeels uit gerecycled PET. Bij het maken van de verpakkingen wordt rPET-granulaat (korrels plastic) samengeperst tot een preform (een soort buisje) en vervolgens in een flesvorm geblazen. Andrea legt de keuze van het verpakkingsmateriaal uit:
“Wij hebben analyses gedaan waaruit, in ieder geval voor ons product, PET als beste eruit kwam. Het is heel licht en daardoor heb je eigenlijk weinig milieubelasting tijdens het transport. Daarnaast is PET goed te recyclen. We werken voor siropen bijvoorbeeld ook met blik en met glas. Je ziet dat glas ontzettend zwaar is en veel energie kost om te recyclen. Het recyclen van blik is goed mogelijk, maar kost ook veel energie, net zoals de staalproductie bij het maken van blik. Dus in die zin zijn we toch tot de conclusie gekomen dat PET het meest duurzaam is.“
Het kiezen voor plastic hangt ook sterk af van de markt waarin je het verkoopt. Andrea ziet dat de producten van Burg nauwelijks bij zwerfafval terecht komen, daardoor kan het meegenomen worden in de juiste afvalverwerkingsroute. De meest duurzame productkeuze is afhankelijk van meerdere factoren, daarom zal per organisatie de keuze anders zijn op basis van de afwegingen die gemaakt moeten worden.
De verpakkingen van Burg bestaan echter nog niet uit volledig gerecycled plastic. Er is namelijk veel vraag naar gerecycled plastic, waardoor het niet altijd even goed voorradig en duurder is. Ook kunnen nog niet alle verpakkingen van Burg volledig gerecycled worden. (jerry)cans van 10 liter worden in het Nederlands afvalverwerkingssysteem nog niet gerecycled en ook bijvoorbeeld gekleurde flessen zijn moeilijk te recyclen. Ondanks het nog niet volledig recyclebaar kan, groeit het percentage recyclebare verpakkingen van Burg wel. Zo was dit in 2019 73% en in 2021 al 83%.
Verpakkingen van Burg Group
Herbruikbare warmte
Er komt bij het fermentatieproces veel warmte vrij. Die warmte moet gekoeld worden zodat de azijnzuurbacteriën niet dood gaan en het proces stabiel blijft. Dat kost natuurlijk veel elektriciteit. Burg Group heeft haar energieverbruik de afgelopen jaren verminderd door de fabriek te voorzien van energiezuinige machines. In de komende 5 jaar kan Burg daardoor naar verwachting nogmaals 20% meer energie besparen. Daarnaast is er geïnvesteerd in een energie-bewustzijnstraining bij alle vestigingen en zijn alle energiecontracten omgezet naar elektriciteit uit hernieuwbare bronnen. Burg slaat bovendien de overtollige warmte die vrijkomt tijdens de productie op voor gebruik elders. De Burg fabriek in Heerhugowaard is aangesloten op het Waerdse Energie Circuit (WEC), waarmee restwarmte grotendeels gebruikt kan worden om appartementen en andere bedrijven te verwarmen. Het warmteoverschot van Burg Azijn alleen al is voldoende om 2.500 huishoudens van warmte te voorzien. In de winter gaat deze warmte ook de grond in om de omgeving en de wegen ijsvrij te houden.
Verantwoord leveren
Bij het maken van producten worden ingrediënten gebruikt. Ook hierin zijn keuzes te maken: welke leveranciers kies je en hoe controleer je of ze op een duurzame manier leveren? Burg Group heeft een aantal checkvragen om te bepalen welke risico’s er aan een leverancier kleven. “Potentiële risico’s bij leveranciers zijn bijvoorbeeld extreem veel watergebruik of het lozen van pesticiden. We doen bij elke leverancier een risicoanalyse en daarin kijken we dan wat de aard is van de relatie, hoe lang zijn zij al onze leveranciers? Is dat al 10 jaar, is dat al 15 jaar of is het pas sinds kort? Meestal is het al best lang. Verder kijken we bijvoorbeeld naar wat voor soort bedrijf het is en hoe ze zich presenteren.” Daarnaast moeten leveranciers zich houden aan een gedragscode. Afgelopen jaar heeft Burg haar gedragscode herzien en leveranciers gevraagd of zij zich kunnen erkennen in de nieuwe gedragscode. Daarin hebben ze ook de nadruk gelegd op de cruciale rol die duurzaamheid voor Burg heeft. Volgens Andrea hielpen deze gesprekken om de relatie met leveranciers te versterken en leveranciers opnieuw te prikkelen om nog actiever met duurzaamheid aan de slag te gaan.
Opslagruimte producten Burg Group
In gesprek met de consument
Azijn is een natuurproduct en kan op veel verschillende manieren gebruikt worden. Burg Group communiceert hierover naar de consument. Natuurazijn geeft gerechten een lekkere bite en versterkt de smaak van andere ingrediënten. Het kan daarom ook als zoutvervanger gebruikt worden. Daarom werkt Burg samen met de Nierstichting om mensen aan te moedigen minder zout te eten. Natuurazijn kan daarnaast ook gebruikt worden in de schoonmaak en als groene aanslagreiniger in de tuin. Andrea ziet dat mensen vaak voorzichtig zijn om azijn in de tuin te gebruiken, omdat ze bang zijn dat dit de bodem aantast. “Natuurazijn is een duurzaam product omdat het niet chemisch is, het is op een natuurlijke manier gemaakt en het komt ook in de natuur voor. Andere middelen die in de tuin worden gebruikt zijn vaak chemisch, en azijn is dan een natuurlijk alternatief.” Op de website van Burg Group geeft Andrea meer informatie over het gebruik van azijn in de tuin. Met haar product probeert Burg consumenten dus aan te moedigen om andere, meer duurzame keuzes te maken.
Investeren in je team
Ten slotte gaat verantwoord ondernemen ook over het investeren in je collega’s. Andrea heeft ingezet op het verbeteren van interne communicatie, onder andere door middel van het organiseren van een duurzaamheidsdag. Op deze dag hebben ze duurzaamheidsdoelen toegelicht en door middel van spel medewerkers laten ‘oefenen’ met de inhoud ervan. Zo hebben ze bijvoorbeeld samen een insectenhotel gemaakt.
Burg Group is een internationale organisatie en op elke vestiging zijn er duurzaamheidsambassadeurs die verantwoordelijk zijn voor het duurzame beleid op de locatie. Andrea geeft aan dat de zichtbaarheid en communicatie tussen de diverse vestigingen nog beter kan. Om daarop in te zetten heeft Burg Group vorig jaar chocoladerepen verstuurd naar alle vestigingen waarop de duurzaamheidsdoelen staan. Andrea’s team heeft ze toen gevraagd een foto te maken en dit op te sturen. Dit jaar zet Andrea ook in op zichtbaarheid door de vestigingen binnen Europa te bezoeken. Op alle vestigingen zal daarnaast een duurzaamheidsdag plaatsvinden. In Duitsland gaan ze bijvoorbeeld samen met andere bedrijven op deze dag een terrein afvalvrij maken. En in Frankrijk vindt er een activiteit plaats rond biodiversiteit in het natuurgebied in de buurt van de fabriek. Door de verbinding op te zoeken, wil Burg Group duurzaamheid in het team en internationaal een hoofdrol laten spelen.
MVO maakt uniek
Maatschappelijk verantwoord ondernemen komt dus in veel onderwerpen terug. Burg laat zien dat het verder gaat dan alleen een natuurlijk product maken. De keuzes die je maakt, hangen sterk af van wat voor jouw organisatie de meest duurzame oplossingen zijn. Dit betekent niet altijd dat dit voor een ander product ook meteen de beste oplossing is. Deze keuzes kosten tijd en denkkracht, maar je krijgt er uiteindelijk veel voor terug. Zo ziet Andrea dat duurzaam werken ook veel creativiteit biedt en het je als organisatie uniek maakt: “Juist op dit onderwerp kun je je heel erg onderscheiden en kun je ook laten zien dat je niet alleen een hart hebt voor je bedrijf en voor jezelf. Maar ook voor je omgeving en de wereld om je heen.” Op welke manier maakt duurzaam ondernemen jouw bedrijf uniek?
Benieuwd hoe Burg Group haar duurzaamheidsdoelen heeft opgesteld? Lees dan deze blog waarin Andrea ons toelicht hoe je duurzaamheidsdoelen helder, haalbaar en effectief opstelt.
Gabrielle Bruggeling is een cultureel antropoloog en de oprichter van Anthroconsult. Door middel van antropologische onderzoeksmethoden draagt zij bij aan sociale impact rondom thema's zoals duurzaamheid en diversiteit. In samenwerking met Big Topics wil ze organisaties inspireren om circulair werken invulling te geven op de werkvloer. Hiervoor interviewt zij professionals die de praktijk van circulair werken laten zien.